Moerdijk genereert veel vervoer
Industrieterrein Moerdijk is zeer overzichtelijk: aan de noordzijde het Hollandsch Diep en verder wordt het begrensd door de Oostelijke, Zuidelijke en Westelijke Randweg. Erg veel bedrijven zijn er niet en er liggen nog grote stukken grond braak, maar de treinwagons lijken niet aan te slepen. Chemie, staal en afval, dat zijn de hoofdproducten. Vijftien industrieaansluitingen en twee losplaatsen, waarvan er tien regelmatig worden bediend. Een dag is voldoende om het hele treinbedrijf in ogenschouw te nemen. Op woensdag 16 augustus 2006 deden we dat.
De eerste
Om tien uur rolt de eerste aanvoertrein 55004 vanaf emplacement Lage Zwaluwe via een ruime boog onder de oude spoorlijn naar Dordrecht, de HSL en de A16 door de smalle brug over de Roode Vaart over. Loc 6425 brengt 9 ketelwagens voor Shell en 12 huifwagens met staal uit Linz voor Wuppermann. De trein rijdt het 5-sporige basisemplacement binnen op spoor 3. Op spoor 2 staat dan al een plukje wagens voor afvoer gereed: een ketelwagen voor propyleenoxide (gevarencode 1280) en een zestal platte vierassers waarop stalen damwanden zijn vervoerd. Hij haakt de staalwagens af en rangeert de ketelwagens naar spoor 4. Via de wisselverbinding tussen spoor 3 en 4 wordt de loc tegen de staalwagens geplaatst, die vervolgens worden opdrukt richting de Oostelijke Randweg. Hij passeert daarbij enkele op het omloopspoor de Roode Vaart opgestelde platte wagens met stalen damwanden.
Wuppermann
De 12 groene huifwagens (Shimmns) van de ÖBB, de Oostenrijkse Spoorwegen , worden voor even geparkeerd voorbij de aftakking naar de Vlasweg op de verder nauwelijks bereden lijn naar Namascor (Corus). Eerst wordt er ruimte gemaakt bij Wuppermann Staal Nederland BV. Hier wordt naarstig gerangeerd op de twee sporen die het raccordement van WSN telt, een in een hal en een tweede aan de kade. Er worden schuifwandwagens uit de hal aan de kade gezet en omgekeerd. Tenslotte haalt de 6425 de eerder aan de Oostelijke Randweg geparkeerde huifwagens op en duwt ze onder de bomen langs de Vlasweg door de hal van WSN in. Dan gaat het met gezwinde spoed terug naar het emplacement.
Omya
Om 11:15 zit de ochtenddienst voor Moerdijk er op. De ploeg rijdt met de lege loc terug naar Lage Zwaluwe. Normaal gaat deze dan door naar Oosterhout, vandaag echter niet, misschien is er door de vakantie minder vervoer.
Ondertussen wordt door aan andere machinist van Railion met het railvoertuig Jerommeke, dat we nog kennen van Cerestar in Sas van Gent, bij Omya aan de Orionweg gerangeerd. Omya heeft twee spoorpoorten die toegang geven tot zes sporen op het terrein. Evenals bij Wuppermann heeft Railion hier het rangeerwerk nog niet zo lang geleden overgenomen. Enkele met kalkslurrie gevulde ketelwagens – op de wagens staat “vloeibaar krijt” - worden buiten de poort op de stamlijn aan de Orionweg geplaatst. Het zijn fotogenieke geknikte witte ketelwagens, maar bij sommige dringt de bruine roestkleur door het wit heen. Op het omloopspoor aan de Orionweg tussen Omya en het basisemplacement wachten 12 krijtwagens tot ze weer in actie mogen komen. De wagens zijn van de Belgische Spoorwegen, een ervan draagt het nummer 33 RIV 88 7836325-2, een ander –29-4.
De tweede
Bijna een uur later dan normaal arriveert om 12 uur de tweede ploeg met een losse loc, opnieuw de 6425.
Shell
De loc rijdt tot tegen de ketelwagens op spoor 4 en duwt deze westwaarts over een uitgestrekte vlakte het terrein van Shell op; het is voor buitenstaanders ontoegankelijk. Het gaat om wagens met butadieen (1010) en ethyleenoxide (1040). Hij passeert daarbij de losplaats Lalo aan de westzijde van het basisemplacement, waarop een drietal wagens staat met elk drie met een dekzeil afgesloten Acts-containers, beladen met vervuilde grond uit Luxemburg (Gevarencode 3175 betekent: een vaste stof vermengd met brandbare vloeistof). Iets verderop splitst de lijn naar Shell af van de al jaren onbereden stamlijn die door loopt naar Dr. Kolb. Even later komt de 6425 terug van Shell met een 6-tal ketelwagens die hij achterlaat op het emplacement.
Omya
Dan is om 12:45 uur Omya aan de beurt. De 6425 rijdt langs de Orionweg voorbij het omloopspoor met de wachtende krijtwagens. Een combinatie van 3 en een van 7 wagens staat op het de stamlijn langs de openbare weg. De eerste drie worden opgepikt waarna er nog 7 binnen de poort worden aangehaakt. Terug op het emplacement worden ze op spoor 3 tot tegen de eerder geplaatste Shell-wagens gerangeerd en tenslotte worden de lege wagens die al vanaf de vroege ochtend op spoor 2 stonden te wachten ervoor gezet. Zonder dralen start om 13:30 - met een vertraging van een uur - de afvoertrein 55003 de rit naar Lage Zwaluwe: loc 6425 gevolgd door 6 platte wagens (Rbps), 1 ketelwagen, 10 krijtwagens en 6 Shell-ketels.
Losplaats
Naar zeggen van een van een de medewerkers is er minstens eenmaal per week aanvoer van stalen damwanden uit Luxemburg op de losplaats ASA aan een zijstraat van de Oostelijke Randweg. Het spoor loopt hier dwars over een druk bereden asfaltplein; de wagons worden te midden van het vrachtverkeer gelost. Er is ruimte voor ongeveer 4 wagens. Meer is mogelijk maar dan is de doorgang versperd. De nog te lossen vierassers staan her en der opgesteld, drie op de losplaats, 4 naast de aanvoerweg (waar ze ook gelost kunnen worden) en vier op het omloopspoor De Roode Vaart. Hier staan drie Rbps‘en en een Rnss, die omdat hij met zijn 18,5 meter te kort is voor de lading, voorafgegaan wordt door een tweeassige schutwagen Kps. Het materieel is van de CFL, de Luxemburgse Spoorwegen. Op de losweg wordt met een megaheftruck de lading van een wagon, zo’n 65 ton, in een keer op een oplegger getild die hem enkele honderden meters verder aflevert bij Arcelor aan de Vlasweg, dat zelf geen spooraansluiting heeft maar waar de lijn naar Wuppermann voorlangs loopt. Bij zoveel vervoer zou een eigen aansluiting te overwegen zijn.
De derde
Het is een komen en gaan van ploegen. De derde ploeg arriveert om drie uur (waarschijnlijk trein 91105; geplande aankomsttijd 15:25) op het basisemplacement, nu met de rode loc 6494.
Omya
Hij rijdt direct door naar opnieuw Omya. Voor de eerste poort staat een “gewone” ketelwagen, de geknikte wagens komen via de tweede poort. Hier wordt de tweede combinatie van wagens op de stamlijn aan de openbare weg opgepikt; vier krijtwagens en drie andere ketelwagens. Kennelijk hebben deze een andere bestemming dan de vracht die eerder deze dag werd afgevoerd. De trein passeert het omloopspoor en steekt de Orionweg over.
GCA
Aan de westzijde aangekomen zet hij achteruit om de poort van GCA-tankcleaning binnen te rijden. Dit bedrijf ontdoet lege tanks van hun chemische restlading. Vijf schoongemaakte tanks van verschillend allooi verlaten even later zonder de oranje borden met gevarencodes het terrein, richting basisemplacement. De rits wagens wordt achtergelaten in de bocht even voor het emplacement.
CCT
Dan is het de beurt aan overslagbedrijf CCT, Combined Cargo Terminal, voorheen Seaport Moerdijk, direct aan de oostzijde van het emplacement; het aanbod is wel eens groter geweest: vijf containerwagens waarvan een leeg en zes schuifwandwagens van Transwaggon met karton. Terug op het basisemplacement loopt de loc om en drukt het elftal tegen de ketelwagens van CGA en Omya. De lange rij van 24 wagens wordt uitgestoten in de richting van de Orionweg. Daar mogen ze het resultaat van de volgende klus van deze ploeg afwachten.
Wuppermann
Men gunt zich nauwelijks rust. Loskoppelen en karren maar… via De Roode Vaart onderlangs naar de Vlasweg. Bij Wuppermann wacht alweer een omvangrijke rangeerklus. Half vijf is het inmiddels. Het eigen rail/weg-voertuig van Wuppermann, een Unimog, schiet de 6494 te hulp. Het is behelpen hier, er is veel te weinig spoor voor de veelheid aan wagens. De noodzaak van een vervoermiddel dat uit het spoor genomen kan worden, wordt maar al te duidelijk: hij opereert tussen de Railion loc en de af te voeren wagens zonder dat er ergens een zijspoor is. Een achttal is eerder waarschijnlijk door de Unimog al naast de openbare weg geplaatst op de verder ongebruikte lijn naar ATM, de Afvalstoffen Terminal Moerdijk. De Railionloc moet vele malen heen en weer om de juiste wagens in de juiste volgorde aan te haken. De trein wordt zo lang dat hij bij het uithalen zelfs de Vlasweg blokkeert. Met de volle trein worden ten slotte nog wat wagens op de juiste plaats gerangeerd. Dan vertrekt hij weer met 8 ÖBB-huifwagens en drie schuifwandwagens aan de haak, steekt tweemaal de Vlasweg over en volgt de Oostelijke Randweg naar het basisemplacement.
Vertrek
Omdat de overige wagens al handig westelijk van het emplacement staan opgesteld zijn de laatste handelingen van deze dienst eenvoudig. De loc loopt om en drukt de staalwagens tegen de rest aan. Mooi volgens de dienstregeling stoomt hij als trein 55009 even over half zes stapvoets en rookwolken uitbrakend met de lange, 33 wagens tellende trein de steile helling op naar de brug over de Roode Vaart. Het wordt weer stil in de Moerdijk.: Een ACTS-containertrein, die rond deze tijd had moeten arriveren, rijdt niet. Door computerellende bij ECT Maasvlakte in de zomer van 2006 heeft deze binnenlandse containershuttle definitief het loodje gelegd. Later in de nacht volgen dan containers met afval uit Acht en Sloehaven naar Essent en om 0:45 een nieuwe aanvoertrein uit Kijfhoek. We maken het allemaal niet meer mee.
Om 18:00 uur treffen we trein 55009 weer aan op een van de goederensporen van station Lage Zwaluwe. Met de 6425 en 6460 ervoor aanvaardt deze tenslotte met een kwartier vertraging om 18:45 de tocht naar Kijfhoek.
bezoek Moerdijk 18 oktober 2006
Het is nog stil en troosteloos als we in de late ochtend op Moerdijk arriveren. Er staat een lange rij staalwagens op de Roode Vaart en het regent. Op het emplacement zijn door de ochtendploeg enkele containerdraagwagens op spoor 9 en zeven krijtwagens van Omya op spoor 1 achtergelaten.(van zuid naar noord hebben de sporen de volgende nummers: 2, 1, 7, 8, 9) Er is alle tijd om de glimmend natte infrastructuur op foto vast te leggen.
Aanvoertrein 55006
Een half uur voor op de dienstregeling boemelt even voor half elf de aanvoertrein over de brug die toegang verleent tot het industriepark Moerdijk. Railion 6470 brengt 9 ketelwagens met o.a. 2055 (styreen monomeer) en 1040 (ethyleenoxide) voor Shell. De trein rijdt tot tegen de op spoor 1 aanwezige witte geknikte Omya-wagens om deze vervolgens weg te duwen naar de boog richting Middenweg. Hierna wordt de tocht voortgezet naar de bedrijfssporen van Shell, waar, niet gehinderd door pottenkijkers, op het besloten terrein het nodige rangeerwerk verricht wordt.
Shell
Het is 12:30 uur als de 6470 met twee wagens ethyleenoxide opnieuw het emplacement opzoekt. De overweg in de Middenweg is recentelijk vernieuwd. De hele stamlijn naar Moerdijk blijkt overigens in revisie, langs het gehele spoor vanaf het emplacement tot aan de Moerdijkbrug, waar de stamlijn de autoweg A16 , de nieuwe HSL-lijn en de oude spoorverbinding Dordrecht - Rotterdam ongelijkvloers kruist, liggen nieuwe langgelaste spoorstaven te wachten tot ze geplaatst wordt.
Losplaats ASA
De ketelwagens blijven achter op het emplacement, de ploeg haast zich via het omloopspoor de Roode Vaart (spoor 11) langs een bloktrein op spoor 10, bestaande uit 29 Laalps-wagens uit Brühl (even onder Keulen) voor Wuppermann, naar de losplaats ASA, onderweg de in onbruik geraakte aansluitingen van Boer en Marbo passerend. Op ASA worden stalen damwanden gelost; er staan zes lege platte wagens type Rs gereed om opgepikt te worden. Op het basisemplacement loopt de loc om en duwt via spoor 2 de lege Rs’en en de Shell-ketelwagens tegen de al opgestelde krijtwagens. In partjes wordt de afvoertrein samengesteld.
Afvoertrein 55005
Al om 12:55 zet de 6470 zich in beweging in richting Lage Zwaluwe; met een voor Moerdijkse begrippen mager treintje: zes wagens van Asa, twee van Shell en zeven van Omya.
De loc zal de wagens achterlaten in Lage Zwaluwe en per omgaande doorsporen naar Oosterhout (zie thema 4 van deze site). Daar pikt hij één wagen slechts op bij De Graaf en om rangeerbewegingen te vermijden neemt hij deze later op de middag mee naar Moerdijk.
CCT
Na in Oosterhout rondgedoold te hebben, arriveren we rond 16:00 uur weer op Moerdijk waar de 6470 druk doende is met de bediening van CCT. Vijf schuifwandwagens, een platte wagen met aluminiumplakken en vijf deels beladen containerdraagwagens staan al gereed voor vertrek. De op een container na lege wagens die al sinds de vroege ochtend op het noordelijkste spoor stonden te wachten, zijn al naar CCT gebracht. Op het terrein wordt intensief gerangeerd, enkele wagens worden van het straatspoor naar het kadespoor verplaatst. De bemanning snapt de logica niet maar voert de opdracht netjes uit. Leeg vertrekt de loc terug naar het emplacement.
GCA
Dan wordt de Middenweg bediend. Eerst wordt Omya bezocht, waar deze middag opmerkelijkerwijs geen krijtwagens maar loc 6448 aangehaakt wordt. Op de terugweg wordt teruggestoken naar het bedrijf GCA dat voor machinisten Gentenaar blijft heten. Ook hier is het aanbod beperkt: slechts één gereinigde Franse ketelwagen vormt de opbrengst. De nooit gebruikte HCI-aansluiting passerend bereikt ook deze wagen het emplacement, waar alweer een aardige trein ontstaat.
Wuppermann
Vaste klant in de middag is het staalconcern Wuppermann.
Met de 6448 als loc in opzending, tuft de 6470 via de Roode Vaart naar de Vlasweg. Op het aftakkende spoor naar Namascor is enkele dagen later (zie tr 55001 – 301006) weer eens bedrijvigheid geconstateerd. Bij Wuppermann worden verschillende wagens verplaatst, o.a. huifwagens van ÖBB. Rond vijf uur verlaat de ploeg het terrein meat een huifwagen (Shimmns) en vier schuifwandwagens (1x een vierassige Habins en 3x tweeassers Hbbins) , de loc in opzending (!) loopt nu voorop. Nadat de machines opnieuw zijn omgelopen, wordt ook het laatste treindeel op spoor 1 tegen de overige wagens gedrukt.
Afvoertrein 55009
Het loopt tegen zessen als we in de schemering de afvoertrein opvangen aan de voet van de dijk aan het Hollands Diep, nabij de Moerdijkbrug. De samenstelling is als volgt: 6470, 6448, een huifwagen en vier schuifwandwagens van Wuppermann, een SNCF-ketelwagen van GCA, vijf schuifwandwagens van CCT, een platte wagen met aluminiumplakken, eveneens van CCT, een schuifwandwagen uit Oosterhout, en vijf containerwagens van CCT. Een trein van 18 wagens. De duisternis is bijna gevallen als deze vracht om 18:45 de Moerdijkbrug opgesleurd wordt richting Kijfhoek.
We schreven hierboven al dat Moerdijk veel vervoer genereert. Zelfs op een rustige dag als deze, in de herfstvakantie, zijn er in de middag toch maar liefst 33 wagens afgevoerd.
